TÜRKMENISTANDA SAÝLAWLARY
WE SALA SALŞYKLARY GEÇIRMEK
BOÝUNÇA MERKEZI TOPAR

TÜRK­ME­NIS­TA­NYŇ KA­NU­NY

1. Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da

2013-nji ýylyň 4-nji maýynda Türkmenistanyň Kanuny bilen tassyklanylan Türkmenistanyň Saýlaw kodeksine (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2013 ý., № 2, 25-nji madda) şu üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmeli:

1. 6-njy maddada:

4-nji böleginde:

birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Milli synçylary bellemek hukugy syýasy partiýalara, jemgyýetçilik birleşiklerine, raýatlaryň toparlaryna we dalaşgärlere degişlidir.»;

üçünji tesimden soň şu mazmunly dördünji tesimi goşmaly:

«Dalaşgärler öz saýlaw okrugynyň çägindäki saýlaw uçastoklarynyň her birine bir milli synçyny belläp bilerler, olar baradaky maglumaty degişli saýlaw toparyna berýärler.»;

7-nji böleginde:

üçünji tesimden soň şu mazmunly bendi goşmaly:

«4) saýlaw toparlarynyň düzümine wekilleri we dalaşgärleri hödürlemek boýunça geçirilýän mejlislerde, ýygnaklarda, dalaşgärleriň saýlawçylar bilen duşuşyklarynda bolmaga;»;

4–10-njy bentleri degişlilikde 5–11-nji bentler diýip hasap etmeli;

5-nji bendi şu görnüşde beýan etmeli:

«5) saýlawçylaryň we sala salşyga gatnaşyjylaryň sanawynyň (mundan beýläk – saýlawçylaryň sanawy) düzülişine syn etmäge hem-de sanaw bilen tanyşmaga;».

2. 18-nji madda şu mazmunly 10-njy bölegi goşmaly:

«10. Saýlaw toparlarynyň düzümini düzmegiň tertibi Merkezi saýlaw topary tarapyndan bellenilýär.».

3.19-njy madda şu mazmunly 10-njy bölegi goşmaly:

«10. Saýlaw toparlarynyň agzalaryna bellenilen nusgadaky şahsyýetnama berilýär.».

4. 26-njy maddanyň 4-nji bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«4) saýlawlara we sala salşyklara taýýarlyk görmek we geçirmek meseleleri boýunça düşündirişleri berýär, gollanmalar çykarýar hem-de okuw maslahatlaryny geçirýär;».

5. 32-nji maddanyň 3-nji we 4-nji böleklerini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Welaýat, etrap, şäher, okrug we uçastok saýlaw toparynyň ygtyýarlyk möhleti bäş ýyldyr.

4. Etrapdaky şäheriň, şäherçäniň, geňeşligiň saýlaw toparynyň ygtyýarlyklary Geňeşiň saýlanylan agzalarynyň ygtyýarlyklary ykrar edilenden soň ýa-da ýerli sala salşygyň jemleri kesgitlenilenden soň tamamlanýar.».

6. 38-nji madda:

4-nji bölekden soň şu mazmunly bölegi goşmaly:

«5. Her bir saýlaw okrugynyň saýlawçylarynyň sany degişli saýlawlar boýunça okruglara düşýän saýlawçylaryň ortaça sanynyň on göteriminden, uzak we barmasy kyn ýerlerde bolsa on bäş göteriminden geçmeli däldir.»;

5-nji bölegi 6-njy bölek diýip hasap etmeli.

7. 90-njy madda şu mazmunly 6-njy bölegi goşmaly:

«6. Şikaýat boýunça kabul edilen karar şikaýatçynyň dykgatyna ýetirilýär.».

8. 91-nji madda şu mazmunly 10-njy bölegi goşmaly:

«10. Şikaýat boýunça kazyýetiň kabul eden çözgüdi şikaýatçynyň dykgatyna ýetirilýär.».

 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 
Gurbanguly Berdimuhamedow.

 

Aşgabat şäheri.2014-nji ýylyň 16-njy awgusty.

 

 

 

 

2. Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da

I. 2013-nji ýylyň 4-nji maýynda Türkmenistanyň Kanuny bilen tassyklanylan Türkmenistanyň Saýlaw kodeksine (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2013 ý., № 2, 25-nji madda; 2014 ý., № 3, 116-njy madda) şu üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmeli:

1. 6-njy maddanyň 9-njy böleginiň birinji tesiminde, 45-nji maddada, 50-nji we 66-njy maddalaryň 1-nji böleklerinde «jemgyýetçilik birleşikleri», «jemgyýetçilik birleşikleriniň» diýen sözleri aýyrmaly.

2. 19-njy maddanyň 6-njy bölegine şu mazmunly tesimi goşmaly:

«Şu bölegiň birinji tesiminde görkezilen ýagdaýlarda Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, esasy iş ýerinde önümçilik ýa-da gulluk wezipelerini ýerine ýetirmekden wagtlaýyn boşadylan saýlaw toparynyň agzasynyň iş ýeri (wezipesi) we ortaça zähmet haky saklanýar.».

3. 22-nji maddanyň 3-nji böleginde «syýasy maksat tutýan» diýen sözleri aýyrmaly.

4. 32-nji maddanyň 1-nji böleginde:

üçünji tesimde «altmyş gün» diýen sözleri «altmyş bäş gün» diýen sözler bilen çalşyrmaly; 

bäşinji tesimi şu mazmunda beýan etmeli:

«Uçastok saýlaw toparlary degişli etrap, şäher saýlaw toparlary tarapyndan 5–15 agzadan ybarat düzümde döredilýär. Zerur bolan halatlarda uçastok saýlaw toparlary iň az sanda – üç agzadan ybarat düzümde döredilip bilner.».

5. 38-nji maddanyň 6-njy böleginde «altmyş bäş gün» diýen sözleri «altmyş gün» diýen sözler bilen çalşyrmaly.

6. 44-nji maddada:

1-nji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Dalaşgärleri hödürlemek hukugy saýlawlaryň bellenen gününe çenli bellige alnan syýasy partiýalara, şeýle hem raýatlaryň toparlaryna degişlidir.».

2-nji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Türkmenistanda doglan, ýaşy kyrkdan pes bolmadyk, döwlet dilini bilýän, soňky on bäş ýylyň dowamynda Türkmenistanda hemişelik ýaşaýan hem-de işläp gelýän Türkmenistanyň raýaty Türkmenistanyň Prezidentligine dalaşgär hödürlenilip bilner.».

7. 46-njy maddanyň 3-nji bölegine şu mazmunly tesimi goşmaly:

«Teklipçi toparyň bellige almak baradaky arzasy saýlawlar gününe çenli ýetmiş gün galandan başlap berilýär.».

8. 70-nji maddanyň 2-nji böleginiň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Saýlaw býulletenleriniň jemi sany saýlawçylaryň sanawlaryna girizilen saýlawçylaryň sanyna deň bolmalydyr. Ätiýaçlyk üçin çap edilýän saýlaw býulletenleriniň sany býulletenleriň umumy sanynyň iki göteriminden köp bolmaly däldir.».

9. 85-nji maddanyň 3-nji böleginde «onuň düzümini degişli Geňeş tassyklaýar» diýen sözleri aýyrmaly.

10. 88-nji maddanyň 3-nji böleginiň 5-nji bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«5) saýlaw okruglarynyň we saýlaw uçastoklarynyň sanawlaryny, olaryň çäklerini, ýerleşýän ýerlerini, saýlaw toparlarynyň düzümini görkezmek bilen çap etmek;».

 

II. Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden güýje girýär.

 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 
Gurbanguly Berdimuhamedow.

 

Aşgabat şäheri. 2016-njy ýylyň 15-nji oktýabry.

 

 

 

 

3. Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da

I. Türkmenistanyň şu kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri we goşmaçany girizmeli:

.

.

.

5. 2013-nji ýylyň 4-nji maýynda Türkmenistanyň Kanuny bilen tassyklanan Türkmenistanyň Saýlaw kodeksinde (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2013 ý., № 2, 25-nji madda; 2014 ý., № 3,  116-njy madda; 2016 ý., № 4, 145-nji madda):

78-nji maddanyň birinji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Degişli saýlaw topary saýlawlaryň, sala salşygyň jemini saýlawlaryň, sala salşygyň geçirilen gününden soň ýedi günden gijä goýman köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde resmi taýdan çap edýär.».

 

II. Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden güýje girýär.

 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 
Gurbanguly Berdimuhamedow.

 

Aşgabat şäheri. 2017-nji ýylyň 28-nji ýanwary.

 

 

 

 

4. Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da

I. 2013-nji ýy­lyň 4-nji ma­ýyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny bi­len tas­syk­la­ny­lan Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne (Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň Mag­lu­mat­la­ry, 2013 ý., № 2, 25-nji mad­da; 2014 ý., № 3, 116-njy mad­da; 2016 ý., № 4, 145-nji mad­da; 2017 ý., № 1, 6-njy mad­da) şu üýt­get­me­le­ri we goş­ma­ça­la­ry gi­riz­me­li: 

1. 4-nji mad­da­nyň bi­rin­ji bö­le­gi­ne şu maz­mun­ly te­sim­le­ri goş­ma­ly: 

«Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň de­pu­tat­la­ry­nyň, we­la­ýat, et­rap, şä­her halk mas­la­hat­la­ry­nyň, Ge­ňeş­le­riň ag­za­la­ry­nyň saý­law­la­ry mart aýy­nyň soň­ky ýek­şen­be­sin­de ge­çi­ril­ýär. 

Do­lan­dy­ryş-çäk gur­lu­şyň üýt­ge­me­gi bi­len bag­ly­lyk­da halk mas­la­ha­ty­nyň, Ge­ňe­şiň ag­za­la­ry­nyň saý­law­la­ry baş­ga möh­let­ler­de hem ge­çi­ri­lip bil­ner.». 

2. 32-nji mad­da­da: 

bi­rin­ji bö­le­giň üçün­ji we dör­dün­ji te­sim­le­ri­ni şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň de­pu­tat­la­ry­nyň saý­law­la­ryn­da ok­rug saý­law to­par­la­ry Mer­ke­zi saý­law to­pa­ry ta­ra­pyn­dan 9 — 11 ag­za­dan yba­rat dü­züm­de dö­re­dil­ýär. 

Et­rap­da­ky şä­he­riň, şä­her­çä­niň, ge­ňeş­li­giň saý­law to­par­la­ry de­giş­li et­ra­byň, şä­he­riň saý­law to­pa­ry ta­ra­pyn­dan 7 — 11 ag­za­dan yba­rat dü­züm­de dö­re­dil­ýär.»; 

üçün­ji bö­le­gi şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«3. We­la­ýat, et­rap, şä­her, şä­her­çä­niň, ge­ňeş­li­giň, ok­rug we uças­tok saý­law to­pa­ry­nyň yg­ty­ýar­lyk möh­le­ti bäş ýyl­dyr.»; 

dör­dün­ji bö­le­gi aýyr­ma­ly. 

3. 38-nji mad­da­nyň al­tyn­jy bö­le­gin­de «alt­myş» di­ýen sö­zi «ýet­miş» di­ýen sö­ze çal­şyr­ma­ly. 

4. 44-nji mad­da­nyň üçün­ji bö­le­gin­den soň şu maz­mun­ly bö­le­gi goş­ma­ly: 

«31. Da­laş­gär hö­dür­le­mek bo­ýun­ça ge­çi­ril­jek mej­lis­ler, ýyg­nak­lar ba­ra­da öňün­den de­giş­li saý­law to­par­la­ry­na ha­bar be­ril­me­li­dir.». 

5. 45-nji mad­da­da: 

bi­rin­ji bö­le­giň dör­dün­ji te­si­mi­ni şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«Ge­ňeş ag­za­ly­gy­na da­laş­gär­le­ri sy­ýa­sy par­ti­ýa­la­ryň et­rap, şä­her gu­ra­ma­la­ry­nyň mej­lis­le­rin­de, il­kin­ji gu­ra­ma­la­ry­nyň ýyg­nak­la­ryn­da hö­dür­le­ýär­ler.»; 

üçün­ji bö­le­gi şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«3. Sy­ýa­sy par­ti­ýa­lar öz­baş­dak ýa-da bi­le­lik­de Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­dent­li­gi­ne di­ňe bir da­laş­gär hö­dür­läp bil­ýär­ler. 

Sy­ýa­sy par­ti­ýa­lar de­giş­li gu­ra­ma­la­ry­nyň mej­lis­le­rin­de, ýyg­nak­la­ryn­da ýa-da ola­ryň bi­le­lik­dä­ki mej­lis­le­rin­de, ýyg­nak­la­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň de­pu­tat­ly­gy­na, halk mas­la­ha­ty­nyň, Ge­ňe­şiň ag­za­ly­gy­na bir­nä­çe da­laş­gär, ýö­ne her saý­law ok­ru­gy üçin di­ňe bir da­laş­gär hö­dür­läp bil­ýär­ler. 

Da­laş­gä­ri bi­le­lik­de hö­dür­län sy­ýa­sy par­ti­ýa­la­ryň soň­ra şol ok­ru­ga öz­baş­dak da­laş­gär hö­dür­le­mä­ge hu­ku­gy ýok­dur.». 

6. 48-nji mad­da­nyň ikin­ji bö­le­gi­ni şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«2. Da­laş­gär­le­ri bel­li­ge al­mak ha­kyn­da­ky ka­rar mej­lis­le­riň, ýyg­nak­la­ryň da­laş­gär­le­ri hö­dür­le­mek ba­ra­da­ky tes­wir­na­ma­la­ry, tek­lip­çi to­pa­ryň gol çe­kil­ýän ka­gyz­ça­la­ry we da­laş­gär­le­riň se­se go­ýul­ma­ga ra­zy­dy­gy ba­ra­da­ky ar­za­la­ry bar bo­lan ma­ha­lyn­da ka­bul edil­ýär.». 

7. 57-nji mad­da­nyň do­ku­zyn­jy bö­le­gi­niň se­ki­zin­ji te­si­min­de «öz eli bi­len» di­ýen söz­le­ri «el bi­len» di­ýen söz­le­re çal­şyr­ma­ly. 

8. 85-nji mad­da­nyň maz­mu­ny­ny şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň de­pu­ta­ty, halk mas­la­ha­ty­nyň, Ge­ňe­şiň ag­za­sy möh­le­tin­den öň çy­kyp gi­den ha­la­tyn­da de­giş­li saý­law ok­ru­gyn­da şu Ko­dek­se la­ýyk­lyk­da tä­ze saý­law­lar ge­çi­ril­ýär. 

Saý­law­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si şu Ko­dek­siň 4-nji mad­da­sy­na la­ýyk­lyk­da bel­le­ýär.». 

9. 86-njy mad­da­nyň ikin­ji bö­le­gi­niň üçün­ji te­si­mi­ni aýyr­ma­ly. 

10. 87-nji mad­da­nyň bi­rin­ji bö­le­gi­ni şu gör­nüş­de be­ýan et­me­li: 

«1. Eger-de do­lan­dy­ryş-çäk gur­lu­şyň üýt­ge­me­gi ne­ti­je­sin­de de­giş­li halk mas­la­ha­ty­nyň, Ge­ňe­şiň dü­züm sa­ny Türk­me­nis­ta­nyň ka­nun­çy­ly­gy­nyň ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­mez­li­gi bi­len bag­ly­lyk­da öz işi­ni ama­la aşy­ryp bil­me­se, on­da de­giş­li halk mas­la­ha­ty­nyň, Ge­ňe­şiň ag­za­la­ry­nyň tä­ze saý­law­la­ry do­lan­dy­ryş-çäk gur­lu­şyň üýt­ge­di­len gü­nün­den beý­läk üç aý­dan gi­jä goý­man ge­çi­ril­ýär.». 

II. Şu Ka­nun res­mi taý­dan çap edi­len gü­nün­den güý­je gir­ýär. 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 
Gurbanguly Berdimuhamedow. 

Aş­ga­bat şä­he­ri. 2017-nji ýy­lyň 25-nji no­ýab­ry.

 

 

 

 

5. Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da

I. Türkmenistanyň şu kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri girizmeli:

.

.

.

3. 2013-nji ýylyň 4-nji maýynda Türkmenistanyň Kanuny bilen tassyklanan Türkmenistanyň Saýlaw kodeksiniň (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2013 ý., № 2, 25-nji madda; 2014 ý., № 3, 116-njy madda; 2016 ý., № 4, 145-nji madda; 2017 ý., № 1, 6-njy madda, № 4, 180-nji madda) 26-njy maddasynyň 7-nji bendinde, 88-nji maddasynyň birinji böleginiň üçünji tesiminde we altynjy böleginiň birinji tesiminde «Türkmenistanyň Maliýe ministrligi» we «Türkmenistanyň Maliýe ministrligine» diýen sözleri degişlilikde «Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi» we «Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligine» diýen sözlere çalşyrmaly.

.

.

.

II. Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden herekete girizilýär.

 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 
Gurbanguly Berdimuhamedow. 

 

Aşgabat şäheri. 2018-nji ýylyň 9-njy iýuny.

 

 

 

 

6. Türk­me­nis­ta­nyň Saý­law ko­dek­si­ne üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da

I. 2013-nji ýylyň 4-nji maýynda Türkmenistanyň Kanuny bilen tassyklanylan Türkmenistanyň Saýlaw kodeksine (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2013 ý., № 2, 25-nji madda; 2014 ý., № 3, 116-njy madda; 2016 ý., № 4, 145-nji madda; 2017 ý., № 1, 6-njy madda, № 4, 180-nji madda; 2018 ý., № 2, 43-nji madda) şu üýtgetmeleri girizmeli:

1) 33-nji maddada:

16-njy bendi şu görnüşde beýan etmeli:

«16) welaýat halk maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynda gaýtadan saýlawlary geçirmek hakynda karar kabul edýär we onuň geçirilmegini guraýar;»;

17-nji bentde «saýlawlary belleýär we onuň» diýen sözleri «saýlawlaryň» diýen söze çalşyrmaly;

2) 34-nji maddada:

12-nji bentde «ýerli häkimiýet» diýen sözleri «ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli» diýen sözlere çalşyrmaly;

17-nji bendi şu görnüşde beýan etmeli:

«17) etrap, şäher halk maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynda gaýtadan saýlawlary geçirmek hakynda karar kabul edýär we onuň geçirilmegini guraýar;»;

18-nji bentde «saýlawlary belleýär we onuň» diýen sözleri «saýlawlaryň» diýen söze çalşyrmaly;

3) 35-nji maddanyň 8-nji bendinde «ýerli häkimiýet» diýen sözleri «ýerine ýetiriji  häkimiýetiň ýerli» diýen sözlere çalşyrmaly;

4) 36-njy maddanyň 18-nji bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«18) Geňeş agzalarynyň saýlawlarynda gaýtadan saýlawlary geçirmek hakynda karar kabul edýär we onuň geçirilmegini guraýar;»;

5) 41-nji maddanyň ikinji we 67-nji maddanyň birinji böleklerinde «ýerli häkimiýet» diýen sözleri «häkimiýetiň ýerli» diýen sözlere çalşyrmaly;

6) 45-nji maddada:

birinji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Türkmenistanyň Prezidentligine dalaşgärleri syýasy partiýalar özleriniň gurultaýlarynda hödürleýärler.»;

üçünji bölegiň ikinji tesiminde «ýa-da olaryň bilelikdäki mejlislerinde, ýygnaklarynda» diýen sözleri aýyrmaly;

7) 70-nji maddada:

üçünji bölekde «bäş gün» diýen sözleri «on gün» diýen sözlere çalşyrmaly;

bäşinji bölegi aýyrmaly;

altynjy we ýedinji bölekleri degişlilikde bäşinji we altynjy bölekler diýip hasap etmeli;

8) 88-nji maddanyň bäşinji böleginde «on bäş günden» we «bir aýdan» diýen sözleri degişlilikde «bir aýdan» we «üç aýdan» diýen sözlere çalşyrmaly;

9) 89-njy maddanyň birinji böleginde «saýlawlary, sala salşyklary bellemek hakynda karar resmi taýdan çap edilen gününden on bäş günden gijä galman» diýen sözleri aýyrmaly.

II. Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden herekete girizilýär.

 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti 
Gurbanguly Berdimuhamedow. 

 

Aşgabat şäheri. 2018-nji ýylyň 1-nji dekabry.