TÜRKMENISTANDA SAÝLAWLARY
WE SALA SALŞYKLARY GEÇIRMEK
BOÝUNÇA MERKEZI TOPAR

MÖHLETINDEN ÖŇ ÇYKYP GIDEN TÜRKMENISTANYŇ MEJLISINIŇ DEPUTATLARYNYŇ, WELAÝAT, ETRAP, ŞÄHER HALK MASLAHATLARYNYŇ, GEŇEŞLERIŇ AGZALARYNYŇ ÝERINE GEÇIRILEN SAÝLAWLAR: JEMLER, SANLAR

Türkmenistanyň hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda  syýasy ulgamy kämilleşdirmäge, döwlet we jemgyýetçilik durmuşynyň ähli taraplaryny demokratiýalaşdyrmaga aýratyn orun berilýär. Dünýä bileleşiginiň doly hukukly agzasy bolmak bilen, Türkmenistan bu gün demokratik ýörelgeleri çuňlaşdyrmak boýunça netijeli işleri amala aşyrýar. Ýurduň jemgyýetçilik-syýasy durmuşyny mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrmaga, raýat jemgyýetiniň institutlaryny kämilleşdirmäge, saýlawlaryň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmaga gönükdirilen işleriň gerimi barha giňeýär.

Türkmenistanyň Mejlisiniň 2019-njy ýylyň 5-nji ýanwaryndaky karary esasynda, möhletinden öň çykyp giden Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, welaýat, etrap we şäher Halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalarynyň ýerine  saýlawlary 2019-njy ýylyň 31-nji martynda, ýekşenbe güni geçirmek bellenildi.

Saýlaw möwsümi 2019-njy ýylyň 20-nji ýanwaryndan başlandy.

Saýlawlar ýurdumyz boýunça etraplaryň, etrap hukukly şäherleriň 44-sinde, Geňeşleriň 81-sinde, saýlaw okruglarynyň bolsa 125-sinde geçirildi, şol sanda:

  • Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň saýlawlary boýunça saýlaw okruglarynyň 3-sinde;
  • Welaýat, Aşgabat şäher Halk maslahatlarynyň agzalarynyň saýlawlary boýunça saýlaw okruglarynyň 4-sinde;
  • Etrap, şäher Halk maslahatlarynyň agzalarynyň saýlawlary boýunça saýlaw okruglarynyň 16-synda;
  • Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlary boýunça saýlaw okruglarynyň 102-sinde  geçirildi.

Has takygy:

  • Ahal welaýatynda 32 saýlaw okrugynda;
  • Balkan welaýatynda 10 saýlaw okrugynda;
  • Daşoguz welaýatynda 27 saýlaw okrugynda;
  • Lebap welaýatynda 33 saýlaw okrugynda;
  • Mary welaýatynda 21 saýlaw okrugynda;
  • Aşgabat şäherinde bolsa 2 saýlaw okrugynda geçirildi.

Saýlawlarda ses bermegi geçirmek üçin saýlaw uçastoklarynyň jemi 222-si döredildi. Şol sanda:

  • Ahal welaýatynda 50;
  • Balkan welaýatynda 10;
  • Daşoguz welaýatynda 49;
  • Lebap welaýatynda 41;
  • Mary welaýatynda 58;
  • Aşgabat şäherinde 14.

Saýlaw uçastoklarynyň 143-si bilim edaralarynyň binalarynda döredildi. Has takygy:

Orta mekdeplerde 131-si, çagalar baglarynda 12-si, medeniýet edaralarynda 25-si, saglygy goraýyş edaralarynda 2-si, Geňeşleriň edara binalarynda  14-si, harby bölümlerde 18-si  we beýleki edara-kärhanalaryň binalarynda 20-si döredildi.

Saýlawlaryň demokratik ýagdaýda geçirilişi jemgyýetçiligiň synçy nazarynda boldy. Saýlawlaryň ähli tapgyrlaryna syýasy partiýalar, jemgyýetçilik birleşikleri, raýatlar toparlary we dalaşgärler tarapyndan bellenilen milli synçylaryň  357-si syn etdi. Şol sanda:

  • Türkmenistanyň Demokratik partiýasy tarapyndan 68;
  • Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler  partiýasy tarapyndan 25;
  • Türkmenistanyň Agrar partiýasy tarapyndan 35;
  • Türkmenistanyň kärdeşler arkalaşyklaryndan 60;
  • Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginden 23;
  • Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky ýaşlar guramasyndan 44;
  • Raýatlar toparlary tarapyndan  29;
  • Dalaşgärler tarapyndan  73.

Dalaşgärleri hödürlemek 2019-njy  ýylyň 30-nji ýanwarynda başlandy we 28-nji fewralynda tamamlandy. Dalaşgärleri bellige almak 9-njy fewraldan 5-nji mart aralygynda geçirildi. 

2019-njy ýylyň 31-nji martynda geçirilen saýlawlar boýunça Türkmenistanyň Demokratik partiýasy, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasy, Türkmenistanyň Agrar partiýasy, şeýle-de raýatlaryň toparlary tarapyndan hödürlenen dalaşgärleriň 281-si bellenilen möhletlerde degişli saýlaw toparlary tarapyndan bellige alyndy. Has takygy:

  • Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna 7;
  • Welaýatlaryň we Aşgabat şäher Halk maslahatlarynyň agzalygyna 11;
  • Etrap, şäher Halk maslahatlarynyň agzalygyna 36;
  • Geňeşleriň agzalygyna 227.

Syýasy partiýalar tarapyndan dalaşgärleriň jemi 180-si, raýatlaryň toparlary tarapyndan bolsa 101-si hödürlenildi. Has anygy:

  •    Türkmenistanyň Demokratik partiýasy tarapyndan 104;
  •    Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasy tarapyndan 15;
  •    Türkmenistanyň Agrar partiýasy tarapyndan 61;
  •     Raýatlar toparlary tarapyndan 101 dalaşgär hödürlenildi.

Saýlawlar gününden öň ses bermek 2019-njy ýylyň 21-nji 30-njy marty aralygynda geçirildi.

Saýlaw uçastoklarynda ses bermek sagat 7-den 19-a çenli geçirildi.

Ýurdumyzyň çäklerinde hasaba alnan 201.823 saýlawçydan, saýlawlarda ilkinji gezek ses bermäge 6856 ýaş saýlawçy gatnaşdy.   

Saýlawlaryň öňüsyrasynda bolşy ýaly, saýlawlaryň geçýän güni hem saýlawçylaryň işjeňligi bu jemgyýetçilik-syýasy çäräniň esasy aýratynlygy boldy. Has takygy:

Türkmenistanyň Mejlisiň deputatlarynyň saýlawlary boýunça 80 müň 230 saýlawçydan 73 müň 106-sy ses berip, 91,12 göterim;

Welaýat, Aşgabat şäher Halk maslahatlarynyň agzalarynyň saýlawlary boýunça 50 müň 713 saýlawçydan 46 müň 80-si ses berip, 90,86 göterim;

Etrap, şäher Halk maslahatlarynyň agzalarynyň saýlawlary boýunça 44 müň 93 saýlawçydan 39 müň 997-si ses berip, 90,71 göterim;

Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlary boýunça 33 müň 312 saýlawçydan 30 müň 281-si ses berip, 90,90 göterim gatnaşyk boldy.

Saýlawlarda Aşgabat şäherindäki we ýurdumyzyň welaýatlaryndaky saýlaw uçastoklarynyň 21-sinde ýörite wideo kameralar gurnalyp, on-line düzgüninde saýlawçylaryň ses berişleri internet arkaly Merkezi saýlaw toparynyň saylav.gov.tm atly web-saýtynda ilata göni we üznüksiz görkezildi.

Saýlaw uçastoklarynda saýlawçylaryň ses berişleri on-line düzgüninde 2019-njy ýylyň 31-nji martynda sagat 7-den 19-a çenli görkezildi we şol wagtyň dowamynda Merkezi saýlaw toparynyň saylav.gov.tm atly web-saýtyna jemi 43.342 adam seretdi, şeýle hem onlarça müň adam bolsa on-line sahypasyna seredip gördi.

Saýlawlarda ýurdumyz boýunça bellige alnan 281 dalaşgärden  häkimiýetiň ähli wekilçilikli edaralaryna 125 adam  saýlandy. Şol sanda:

  • 7 dalaşgärden Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna 3 deputat;
  • 11 dalaşgärden welaýatlaryň we Aşgabat şäher Halk maslahatlaryna 4 agza;
  • 36 dalaşgärden etrap, şäher Halk maslahatlaryna 16 agza;
  • 227 dalaşgärden Geňeşlere 102 agza saýlandy.

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna, welaýat, etrap, şäher  Halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalygyna hödürlenip, saýlanylanlar:

  • Türkmenistanyň Demokratik partiýasyndan 104 dalaşgär hödürlenip, şolardan 47-si;
  • Senagatçylar we telekeçiler partiýasyndan 15 dalaşgär hödürlenip, 6-sy;
  •  Agrar partiýadan 61 dalaşgär hödürlenip, 27-si saýlandy.

Syýasy partiýalar tarapyndan hödürlenen dalaşgärleriň 180-sinden 80-si;

Raýatlar toparlary tarapyndan hödürlenen 101 dalaşgärden 45-si  saýlandy.

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna saýlanylan 3 deputatyň 33,33 %;

Etrap, şäher Halk maslahatlaryna saýlanylan 16 agzanyň 18,75 %;

Geňeşleriň agzalygyna saýlanylan 102 agzanyň 10,78 % zenanlardyr.

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna saýlanylanlaryň 100 % hem ýokary bilimli adamlardyr.

Welaýat we Aşgabat şäher Halk maslahatlarynyň agzalygyna saýlanylanlaryň 75,00 %  ýokary, 25,00 %  ýörite orta bilimli adamlardyr.

Etrap, şäher Halk maslahatlarynyň agzalygyna saýlanylanlaryň 81,25 % ýokary, 18,75 %  ýörite orta bilimli adamlardyr.

Geňeşleriň agzalygyna saýlanylanlaryň 38,24 %  ýokary, 41,18 %  ýörite orta, 20,59 % orta bilimli adamlardyr. 

Saýlawlarda saýlanylanlaryň 24,8 %  30 ýaşa çenli, 23,2 % 30-dan 40 ýaşa çenli, 24,00 % 40-dan 50 ýaşa çenli, 28,00 %  50 ýaşdan uly adamlardyr.                                                         

Hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda ýurdumyzda döwletiň demokratik esaslarynyň yzygiderli pugtalandyrylmagyna, hakyky halk häkimiýetiniň ýörelgeleriniň berkidilmegine, raýatlaryň konstitusion hukuklarynyň üpjün edilmegine gönükdirilen düýpli özgertmeler amala aşyrylýar. Demokratik özgertmeleriň täze tapgyryny alamatlandyrýan, dünýä tejribesini demokratiýanyň milli nusgasyna ornaşdyrmak arkaly ösüşe we kämillige badalga berýän ählihalk saýlawlaryny Watanymyzda mundan beýläk-de giň bäsleşik şertlerinde, milli kanunçylygymyza laýyklykda, guramaçylykly geçirmek saýlaw toparlarynyň öňünde durýan  wajyp wezipedir.