TÜRKMENISTANDA SAÝLAWLARY
WE SALA SALŞYKLARY GEÇIRMEK
BOÝUNÇA MERKEZI TOPAR

Saýlawlar täze şertlerde we kämilleşdirilen hukuk giňişliginde geçirilýär. Mysal üçin, ilkinji gezek Prezident saýlawlaryna syýasy partiýalaryň üçüsi: Demokratik, Senagatçylar we telekeçiler hem-de Agrar partiýalary gatnaşýarlar. Täze hukuk giňişliginde geçirilýän häzirki saýlawlar Türkmenistanyň Saýlawlar kodeksinde kanun tarapyndan berkidilendir. Ol 2013-nji ýylda kabul edildi we umumy kabul edilen halkara kadalaryna laýyklykda işlenilip taýýarlanyldy. Kodekse laýyklykda Türkmenistanda doglan, ýaşy 40-dan az bolmadyk, döwlet dilini bilýän, soňky 15 ýylda ýurtda hemişelik ýaşaýan we işleýän raýat Türkmenistanyň Prezidentligine dalaşgärlige hödürlenip bilner. 

Saýlaw kodeksine laýyklykda dalaşgärlige hödürlemek hukugy syýasy partiýalara, şeýle hem raýatlaryň teklipçi toparyna degişlidir. Türkmenistanyň Demokratik partiýasy 1991-nji ýylda, Senagatçylar we telekeçiler partiýasy 2012-nji ýylň awgust aýynda , Agrar partiýa 2014-nji ýylyň senrýabr aýynda döredildi. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow 2016-njy ýylyň sentýabrynda geçirilen Ýaşulylar geňeşiniň mejlisinde şu partiýalaryň bäsleşiginiň ýurduň syýasy durmuşyna täze röwüş berjekdigini, giň bäsdeşligi üpjün etjekdigini hem-de jemgyýetiň we her bir raýatyň syýasy medeniýetini ýokarlandyrmaga ýardam etjekgini, halkyň we häkimiýetiň jebisligini berkitjekdigini, demokratik düzümleri jebisleşdirjekdigini belledi. 

Partiýalaryň üçüsi-de Türkmenistanyň Prezidentligine dalaşgärleri kesgitlediler: Demokratik partiýa häzirki döwlet baştutany Gurbanguly Berdimuhamedowy; Senagatçylar we telekeçiler partiýasy „Rysgal“ Täjirçilik paýdarlar bankynyň müdirýetiniň başlygy Begmyrat Atalyýewi; Agrar partiýa- partiýanyň Mary welaýat komitetiniň başlygy Durdygylyç Orazowy hödürlediler. 

Saýlawlarda raýatlaryň teklipçiler toparlarynyň altysy döredildi. Olardan Türkmenistanyň Azyk senagaty döwlet birleşiginiň başlygynyň orunbasary Maksat Kowusowiç Annanepesow; Mary welaýatynyň häkiminiň orunbasary Jumanazar Annaýew; Seýdiniň nebiti gaýtadan işleýän kärhanasynyň direktory Remezan Mutapagulyýewiç Durdyýew; Daşoguz welaýatynyň häkiminiň orunbasary Meretdurdy Isgenderowiç Gurbanow; Ahal welaýatynyň ykdysadyýet we ösüş baş müdirliginiň başlygy Serdar Begmuhammedowiç Jelilow; „Garabogazsulfat“ ÖB-niň baş direktory Süleýmannepes Oraznepesowiç Nurnepesow dagy Prezidentlige dalaşgärlige hödürlenildi. 

2012-nji ýylyň Prezident saýlawlarynda teklipçiler toparlarynyň dokuzysy saýlawlara gatnaşmaga isleg bildirdiler, emma olardan diňe iki topar öz dalaşgärini hödürlemek üçin zerur sesleri toplap bildiler. Häzirki saýlawlarda toparlaryň altysynyň hemmesine sesleriň zerur sanyny toplamak başartdy, bu bolsa türkmen jemgyýetiniň raýatlyk kämilligine, halkyň ýurduň syýasy durmuşyna işjeň gatnaşýanlygyna şaýatlyk edýär. 

Saýlawlary kämilleşdirmek üçin Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkez çareleriň geçirilmeli möhletini we zerur resminamalaryň sanawyny tassyklady. Saýlaw uçastoklarynyň 2586-sy döredildi. Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalaryda saýlaw uçastoklarynyň 39-sy döredildi. 

Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkeziň hünärmenleri etraplara we welaýatlara yzygiderli gidip, uçastok saýlaw toparlarynyň agzalary üçin okuwlar geçýärler. Alnyp barylýan işleriň iň möhüm şerti--maglumat üçpjünçiligidir, onuň işjeňligini Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkeziň ýörüteleşdirilen saýty üpjün edýär.

Irina YMAMGULYÝEWA